خودخواهی در کودکان – نکاتی برای تربیت کودک نوع دوست
مجله اینترنتی دلخوشی: کودکان خودخواه چگونه هستند؟ آیا می توان خودخواهی کودک را رفع کرد؟ آیا رفتارهای خودخواهانه در کودک طبیعی است؟ بچه ها وقتی بزرگ می شوند بیشتر از گذشته به خودشان توجه میکنند. این رفتار پدیدهای کاملا طبیعی است، چون کودک از اینکه کیست آگاهی پیدا میکند و وارد جمعهای فرهنگی و اجتماعی جدیدی میشود. معمولاً كودكان از این تصور كه یك فرد عجیب و غریب در بین جمع باشند، بیزار هستند. به همین علت، بر رفتار خود بیش از پیش متمرکز میشوند تا خود را با اجتماع هماهنگ کنند. متخصصان معمولاً این مرحله از رشد را “مخاطب خیالی” مینامند، زیرا بچه ها تصور میکنند توجه همه به آنها است. نگران نباشید زیرا این نوع توجه زیاد به خود، طبیعی است، اما اگر به خودخواهی تبدیل شود، نادرست و دردسرساز خواهد بود.
چه عواملی باعث بروز رفتار خودخواهانه در کودک میشود؟
دلایل زیادی وجود دارد که منجر به بروز رفتارهای خودخواهانه در کودک میشود و ممکن است والدین کسانی باشند که به طور مستقیم یا غیرمستقیم در بروز این رفتار نقش داشته باشند.
برخی از مهمترین دلایل بروز خودخواهی در کودکان عبارتاند از:
- والدین با داشتن صفات و رفتارهایی مثل اجتناب، احساس گناه، عشق و تشویق بیش از حد، میتوانند کودک را به سوی خودخواهی سوق دهند.
- اگر کودک حس کند که دیگران از او غفلت میکنند، این حس منجر به خودخواهی او میشود.
- وقتی کودک عصبانی، افسرده یا مضطرب است و هیچ کس به او توجه نمیکند، ممکن است گوشه گیر شود و بدون توجه به دیگران شروع به تمرکز بر روی خود کند.
- حسادت کودک به خواهر یا برادرش ممکن است باعث خودخواهی شود.
- وقتی والدین یا برخی اعضای خانواده خودخواهانه عمل میکنند، کودک نیز الگوبرداری میکند.
- آزادی عمل بیش از حد کودک و نبود حد و مرز در خانه نیز ممکن است باعث ایجاد رفتارهای خودخواهانه در کودک شود.
- نبود نظم و انضباط در کودک
- رشد ناکافی هوش هیجانی که در نتیجه آن، کودک هیجانات دیگران را درک نمیکند.
- نیاموختن فروتنی و از خودگذشتگی
اگر کودک به زور و با جیغ و داد وسایل دیگران را میگیرد یا آخرین بیسکویت را بدون در نظر گرفتن بقیه سریع برمیدارد یا اسباببازیهای خود را با دیگران سهیم نمیشود، ممکن است دچار خودخواهی شده باشد.
چگونه یک کودک فداکار / نوع دوست را تربیت کنیم
آیا نمیدانید که چگونه با یک کودک خودخواه رفتار کنید؟ اولین قدم برای تغییر رفتار خودخواهانه کودک، درک این مسئله است که این رفتار یک مشکل بزرگ است و نه یک مرحله موقتی. اقدامات زیر برای اصلاح یا پیشگیری از خودخواهی در کودکان توصیه میشود.
پیشگیری و رفع مشکل خودخواهی کودک :
-
علت خودخواهی کودک را پیدا کنید
با ورود به اصل مسئله، یعنی یافتن دلیل خودخواهی فرزندتان، شروع کنید. آیا این رفتار چیز جدیدی است؟ آیا با خواهر یا برادرش دچار تنش شده است؟ آیا قوانین شما خیلی ضعیف است؟ آیا مشکلی در مدرسه وجود دارد؟ قبل از نگرانی درباره عواقب رفتار کودک، ابتدا فهرستی تهیه کنید و ببینید چه اتفاق جدیدی رخ داده است که رفتار کودک تغییر کرده و خودخواهانه شده است؟
-
خودخواهی را تحمل نکنید
برای اصلاح رفتار فرزند خود، به او بگویید که چنین رفتاری قابل تحمل نیست. تغییر برای کودکی که عادت کرده است تمام خواستههایش برآورده شود بسیار سخت است اما شما باید ثابت قدم و محکم باشید. قوانینی تنظیم کنید که خودخواهی هرگز نباید در خانه یا هر جای دیگری اتفاق بیفتد. اگر کودک خودخواهانه رفتار کرد، آن رفتار را تایید نکنید و نارضایتی خود را بیان کنید. دلیل بد بودن خودخواهی را برایش توضیح دهید و او را از عواقب آن آگاه کنید.
-
همدلی را به کودک بیاموزید
کودکانی که میتوانند خود را جای دیگران بگذارند و درد کسی را احساس کنند، بیشتر سخاوتمندانه و غیرخودخواهانه عمل میکنند. بنابراین با اشاره به احساسات دیگران، به کودک خود همدلی را بیاموزید. با اشاره به حالتهای رفتاری و چهرههای اطرافیان، تفاوت شادی و غم را به او بیاموزید. شما همچنین می توانید نقش آفرینی کنید تا به کودک کمک کنید تصور کند در یک موقعیت خاص، چه احساسی باید داشته باشد. از کودک بپرسید اگر در وضعیت دیگران بود، چه احساسی داشت. این کار باعث ایجاد همدلی و دوری از خودخواهی در کودک میشود.
-
به رفتار از خودگذشتگی بها دهید
بهترین راه برای رفع خودخواهی کودک این است که به رفتارهای مخالف آن بها دهید. مواقعی پیش میآید که فرزند شما نیز کارهای ایثارگرانه انجام میدهد در این مواقع او را تحسین کنید و توضیح دهید چرا رفتارش صحیح بوده و چطور دیگران را با کار خود خوشحال کرده است. تحسین رفتارهای صحیح به پیشگیری از خودخواهی در کودکان کمک میکند.
دلایل و نشانه های لوس شدن کودک چیست؟
-
محدودیت ها و حد و مرزها را مشخص کنید
بچه ها اگر عادت کنند همیشه به آنچه که میخواهند برسند، خودخواه میشوند. به همین دلیل است که باید محدودیت های مناسبی را برای فرزند خود تعیین کنید و به آنها پایبند باشید. اجتناب از تامین خواسته نابهجای کودک در صورت گریه، قشقرق یا پرتاب اشیاء و ایستادگی در برابر زورگوییهایش، مهمترین قدم در رفع خودخواهی است. کودک باید متوجه شود با چنین رفتاری نمیتواند هر زمان که اراده کند آنچه را که میخواهد به دست آورد. بهتر است این قوانین برای سایر اعضای خانواده نیز اعمال شود و همه تابع قوانین خانواده باشند.
-
برای کودک الگو باشید
کودکان مانند والدینشان رفتار میکنند، بنابراین، اگر رفتارهای سخاوتمندانه داشته باشید، کودک نیز میآموزد. با انجام کارهای سخاوتمندانه در مقابل او به کودک خود نشان دهید که چگونه فروتنانه عمل کند. به یاد داشته باشید توجه او را به کارهای خوبی که انجام میدهید جلب کنید تا او در آینده بداند چگونه رفتار کند. بچه ها از والدین خود تقلید میکنند، بنابراین الگوی خوبی برای او باشید و او نیز مانند شما از خود گذشته خواهد شد.
-
به کودک خود پاداش دهید
هرگاه کودک رفتاری با گذشت و همدلی انجام داد، به رفتارش توجه نشان دهید و بگویید چرا این رفتار خوب، آنقدر برای شما مهم است. این کار مانند تقویت مثبت عمل میکند و او را تشویق میکند تا انجام چنین کارهایی را ادامه دهد.
رفتار کودکان را میتوان تا قبل از بزرگسالی اصلاح کرد، پس اگر رفتار کودک خودخواهانه است، نکات گفته شده را دنبال کنید و مطمئن شوید صفات خوب را در او پرورش میدهید.
ترجمه اختصاصی مجله اینترنتی دلخوشی
منبع: parenting.firstcry.com